สแลน หรือที่หลายคนเรียกว่า ตาข่ายกรองแสง คืออุปกรณ์สำคัญที่ใช้ป้องกันแดดและควบคุมปริมาณแสงให้เหมาะสมกับพืชแต่ละชนิด การเลือกสแลนที่ถูกต้องช่วยให้พืชเจริญเติบโตดี ใบไม่ไหม้ และให้ผลผลิตเต็มที่ แต่ถ้าเลือกผิดเปอร์เซ็นต์ อาจทำให้พืชได้รับแสงมากเกินไปหรือน้อยเกินไปจนชะงักการเจริญเติบโตได้

คำถามยอดฮิตอย่าง สแลนกี่เปอร์เซ็นต์ดีสำหรับปลูกผัก หรือ สแลนปลูกไม้ดอกควรใช้แบบไหน มีคำตอบชัดเจนในบทความนี้

สแลนคืออะไร และทำงานอย่างไร

สแลน คือ ตาข่ายกรองแสงที่ผลิตจากเส้นใยโพลีเอทิลีน (PE) มีคุณสมบัติยืดหยุ่น แข็งแรง และช่วยลดความร้อนจากแสงแดดที่ส่องถึงพืชโดยตรง ทำให้แสงที่ผ่านเข้ามาอ่อนลง เหมาะกับสภาพอากาศร้อนอย่างประเทศไทย

สแลนมีหลายระดับเปอร์เซ็นต์ เช่น 50% 60% 70% และ 80% หมายถึงปริมาณการกรองแสงที่สแลนสามารถลดได้ ตัวเลขยิ่งสูง แสงที่ผ่านได้ยิ่งน้อย เหมาะกับพืชที่ต้องการร่มเงามาก เช่น เฟิร์นหรือกล้วยไม้ ในทางกลับกัน สแลน 50% เหมาะกับพืชที่ยังต้องการแสงมาก เช่น ผักสวนครัวหรือพืชผล

ประโยชน์ของสแลนในการปลูกพืช

สแลนไม่ได้ช่วยแค่กันแดด แต่ยังมีประโยชน์อีกหลายอย่างที่ทำให้พืชแข็งแรงขึ้นและผลผลิตสวยขึ้น เช่น

• ควบคุมอุณหภูมิในโรงเรือน
  ลดความร้อนสะสมในช่วงกลางวัน ทำให้พืชไม่เหี่ยวและดินไม่แห้งเร็ว
• ช่วยให้แสงกระจายตัวทั่วพื้นที่
  แสงที่ผ่านสแลนจะอ่อนลงและสม่ำเสมอ พืชแต่ละต้นได้รับแสงเท่ากันมากขึ้น
• ลดแรงลมและฝนกระแทก
  โดยเฉพาะในฤดูฝน สแลนช่วยป้องกันไม่ให้ใบพืชฉีกขาด
• เพิ่มความชื้นในอากาศรอบโรงเรือน
  ส่งผลดีต่อพืชที่ต้องการสภาพแวดล้อมชื้น เช่น ไม้ดอกและไม้ประดับ

สรุปเปอร์เซ็นต์สแลนที่เหมาะกับพืชแต่ละประเภท

ประเภทพืช	เปอร์เซ็นต์สแลนที่เหมาะสม	คำอธิบายเพิ่มเติม
ผักสวนครัว เช่น คะน้า ผักชี ผักกาด	50–60%	ต้องการแสงปานกลาง ช่วยให้ใบเขียวเข้ม โตเร็ว ไม่ชะงัก
ไม้ดอก เช่น กล้วยไม้ หน้าวัว เบญจมาศ	60–70%	ต้องการร่มเงาเล็กน้อยเพื่อคงสีและความสดของดอก
ไม้ประดับร่มรื่น เช่น เฟิร์น เดหลี พลูด่าง	70–80%	เหมาะกับแสงรำไร ไม่ทนแดดจัด
พืชผล เช่น พริก มะเขือ มะละกอ	40–50%	ต้องการแสงมากเพื่อให้ติดดอกและผล แต่ควรกรองความร้อนบางส่วน
พืชเพาะกล้า โรงเรือนเพาะชำ	70–80%	ต้นกล้าอ่อนต้องการร่มเงา ป้องกันการคายน้ำและแสงแรงเกินไป

สีของสแลนกับผลต่อการปลูก

สแลนไม่ได้ต่างกันแค่เปอร์เซ็นต์การกรองแสง แต่ “สีของสแลน” ก็มีผลเช่นกัน

• สแลนสีดำ เหมาะกับพืชทั่วไป ให้ร่มเงาดีและทนแดด
• สแลนสีเขียว ช่วยลดอุณหภูมิและให้แสงอ่อนนุ่ม เหมาะกับพืชใบอ่อนหรือพืชที่ปลูกในพื้นที่ร้อน
• สแลนสีเงินหรือเทา ช่วยสะท้อนแสง เหมาะกับโรงเรือนเปิดโล่งหรือพื้นที่แดดแรงตลอดวัน
• สแลนสีฟ้า ช่วยกระจายแสงให้สม่ำเสมอ เหมาะกับไม้ดอกบางชนิดที่ต้องการแสงเฉพาะทิศทาง

เคล็ดลับเลือกสแลนให้ใช้งานได้นานและคุ้มค่า

1. เลือกสแลนที่มีสารป้องกันรังสี UV เพื่อให้เส้นใยไม่กรอบแตกง่ายและใช้งานได้นานกว่า
2. เลือกขนาดความกว้างให้พอดีกับพื้นที่ปลูก เพื่อลดการต่อผืนซึ่งทำให้สแลนขาดเร็ว
3. เว้นระยะสูงจากพืชประมาณหนึ่งถึงสองเมตร เพื่อให้ลมผ่านได้ดีและลดความชื้นสะสม
4. ตรวจสอบความแน่นของเส้นใยก่อนซื้อ สแลนที่แน่นและสม่ำเสมอจะกรองแสงได้คงที่ตลอดอายุการใช้งาน
5. เลือกสแลนจากร้านค้าที่ระบุเปอร์เซ็นต์ชัดเจน เพราะสแลนที่ไม่มีมาตรฐานมักกรองแสงได้ไม่ตรงตามที่ระบุ

ข้อผิดพลาดที่ควรหลีกเลี่ยงในการใช้สแลน

• ใช้สแลนเปอร์เซ็นต์สูงเกินไปกับพืชที่ต้องการแสงจัด เช่น พริก หรือมะเขือ ทำให้พืชไม่ติดดอก
• ติดตั้งสแลนแนบกับยอดพืชจนเกินไป ทำให้การระบายอากาศไม่ดีและเกิดเชื้อรา
• ใช้สแลนที่ไม่มีสารกันยูวี ทำให้เสื่อมสภาพไวและเปราะแตกภายในไม่กี่เดือน

สรุปแนวทางเลือกสแลนให้เหมาะกับพืช

การเลือกสแลนให้เหมาะกับพืชเป็นเรื่องที่มีผลต่อทั้งคุณภาพและปริมาณผลผลิต สแลนที่ดีควรเลือกตามชนิดของพืช สภาพอากาศ และตำแหน่งปลูก ถ้าเป็นผักสวนครัวทั่วไป แนะนำสแลน 50–60% แต่ถ้าเป็นไม้ดอกหรือไม้ประดับให้เลือก 70–80% เพื่อป้องกันใบไหม้และช่วยให้พืชดูสดชื่น